ଶହୀଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାଏକ ଆଦିବାସୀ ସେବା ମଞ୍ଚ: 

        କୋରାପୁଟ ଆଦିବାସୀ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଏକ ଆଶାର ଆଲୋକ

କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା  ଦକ୍ଷିଣ ଓଡ଼ିଶା ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ,ଏହାର  ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତି, ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ଯ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ବିବିଧତା ପାଇଁ ପରିଚିତ। ଯଦିଓ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ କିଛି ଶିଳ୍ପ, କାରଖାନା ଏବଂ ବିଦ୍ୟୁତ ଶକ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ଅଛି, ତଥାପି ଏହା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ପଛୁଆ  ରହିଛି। ଏହି ଜିଲ୍ଲାର ଆଦିବାସୀ ଜନସଂଖ୍ୟା ବହୁତ ଅନ୍ୟାୟ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇ ଅଛନ୍ତି।

ସମସ୍ତଙ୍କ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଏକ ସମତାମୂଳକ ଉନ୍ନୟନ ଏବଂ ସଂସାଧନଗୁଡ଼ିକର ଉଚିତ ବଣ୍ଟନ ନଥିବାରୁ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟଗୁଡ଼ିକ ଆଜି ମଧ୍ୟ ପଛୁଆ ଏବଂ ମୌଳିକ ସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକୁରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେଉଛନ୍ତି। ଏହି ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକୁ ସମାଧାନ  କରିବା ପାଇଁ ଏବଂ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କର ସମଗ୍ର ଉନ୍ନୟନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଶହୀଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାଏକ ଆଦିବାସୀ ସେବା ମଞ୍ଚ (SLNASM) ଗଠିତ ହୋଇଛି।

ଏହି ମଞ୍ଚର ଗଠନ

ଶହୀଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକ ଆଦିବାସୀ ସେବା ମଞ୍ଚ ହେଉଛି ଓଡିଶାର କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର ନନ୍ଦପୁର ବ୍ଲକର ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସର୍ବାଙ୍ଗୀନ ବିକାଶ ପାଇଁ ସମର୍ପିତ ଏକ ଗ୍ରାସ୍ରୁଟ୍ସ ସଂଗଠନ। ଏହି ସଂଗଠନର ନାମ ଆଦିବାସୀ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଶହୀଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ରଖାଯାଇଛି, ଯିଏକି ତାଙ୍କର ତ୍ୟାଗ, ସାହସ ଏବଂ ବଳିଦାନ  ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରତି ସେବାଭାବନା ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା। କୋରାପୁଟ, ଏକ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟ ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଞ୍ଚଳ, ଐତିହାସିକ ଭାବରେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ, ନିରକ୍ଷରତା ଏବଂ ମୌଳିକ ସୁବିଧାର ଅଭାବ ଭଳି ଚାଲୁଥିବା ସମସ୍ୟାଗୁଡିକର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି। ଏହି ସମସ୍ୟାଗୁଡିକର ସମାଧାନ କରିବା ଏବଂ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସାଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରାକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ପାଇଁ ମଞ୍ଚ ଗଠିତ ହୋଇଛି।

ସଂଗଠନଟି ହାନିକାରକ ପ୍ରଥା ଦୂର କରିବା, ଶିକ୍ଷା ପ୍ରସାର, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ଉନ୍ନତି, ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ଏବଂ ଜୀବନ ଜୀବିକା ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ। ପାରମ୍ପାରିକ ଜ୍ଞାନକୁ ଆଧୁନିକ ବିକାଶ ପ୍ରଣାଳୀ ସହିତ ସମନ୍ୱୟ କରି, ମଞ୍ଚ ଏକ ସ୍ୱାଧୀନ ଏବଂ ସଶକ୍ତ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଗଠନ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି। ଏହି ମଞ୍ଚର ସଂସ୍ଥାପକମାନେ ତାଙ୍କର ସଂଘର୍ଷରୁ ପ୍ରେରଣା ପାଇ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ମଞ୍ଚ ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ନେଇଛନ୍ତି।

ଶହୀଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକ ଆଦିବାସୀ ସେବା ମଞ୍ଚର ଆବଶ୍ୟକତା

କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି। ସରକାରୀ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ସଠିକ୍ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ବିତ ହେଉନାହିଁ, ଯାହା ଫଳରେ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ବଞ୍ଚିତ ହେଉଛନ୍ତି। ଏହି ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକୁ ସମାଧାନ କରିବା ପାଇଁ ଶିକ୍ଷିତ ଯୁବକମାନେ ଶହୀଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକ ଆଦିବାସୀ ସେବା ମଞ୍ଚ ଗଠନ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ସଂଗଠନ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଅଧିକାର ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ କାମ କରୁଛି।

ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ

1.      ଆଦିବାସୀ ଅଧିକାର ପ୍ରତି ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି।

2.      ସରକାରୀ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ସଠିକ୍ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ବିତ କରିବା।

3.      ଶିକ୍ଷା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ରୋଜଗାରରେ ଆଦିବାସୀଙ୍କୁ ସହାୟତା କରିବା।

4.      ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ପରମ୍ପରାକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା।

ସମସ୍ୟା ଏବଂ ସମାଧାନ

·         ସରକାରୀ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ସଠିକ୍ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ବିତ ହେଉନାହିଁ।

·         ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବାର ଅଭାବ।

·         ଜମି ହରାଇବା ଏବଂ ବିସ୍ଥାପନର ସମସ୍ୟା।

ଭବିଷ୍ୟତର ପଥ

·         ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ତରରେ ଜାଗରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବା।

·         ସରକାର ଏବଂ ବେସରକାରୀ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ସହ ମିଳିତ ଭାବରେ କାମ କରିବା।

·         ଆଦିବାସୀ ଯୁବକଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ରୋଜଗାରରେ ସହାୟତା କରିବା।

ମିଶନ (ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ)

SLNASM ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା, ଆର୍ଥିକ ଉନ୍ନତି ଏବଂ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ଦ୍ୱାରା ସଶକ୍ତ କରି ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟଗୁଡ଼ିକର ସମଗ୍ର ଉନ୍ନୟନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା।

ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ (ଭବିଷ୍ୟତ ଲକ୍ଷ୍ୟ)

ଏକ ସ୍ୱାବଳମ୍ବୀ, ଶିକ୍ଷିତ ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସମ୍ପନ୍ନ ଆଦିବାସୀ ସମାଜ ଗଠନ କରିବା ଯାହା ଗରିବୀ, ଭେଦଭାବ ଏବଂ ଶୋଷଣରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇ ଜାତୀୟ ଉନ୍ନତିରେ ଅବଦାନ ଦେବ।

ପ୍ରମୁଖ ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡ଼ିକ

✅ ଶିକ୍ଷାର ସଶକ୍ତିକରଣ - ଆଦିବାସୀ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଗୁଣବତ୍ତାପୂର୍ଣ୍ଣ ଶିକ୍ଷା ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବା।
✅ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବାର ଉନ୍ନତି - ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉନ୍ନତ ଚିକିତ୍ସା ସୁବିଧା ନିଶ୍ଚିତ କରିବା।
✅ ଆର୍ଥିକ ଉନ୍ନତି - ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କୁ ଅର୍ଥନୈତିକ ଆତ୍ମନିର୍ଭରତା ପାଇଁ ଅବସର ସୃଷ୍ଟି କରିବା।
✅ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ - ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ସହ ଘଟିଥିବା ଅନ୍ୟାୟ ଏବଂ ଶୋଷଣବିରୋଧୀ ସଂଘର୍ଷ କରିବା।
✅ ସଂସ୍କୃତିକ ସୁରକ୍ଷା - ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତି, ଭାଷା ଏବଂ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ପ୍ରଚାର କରିବା।

ଶହୀଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାଏକ ଆଦିବାସୀ ସେବା ମଞ୍ଚ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର ଆଦିବାସୀ ଜନସମାଜ ପାଇଁ ଏକ ଆଶାର ଆଲୋକ। ଏହି ସଂଗଠନ ଶିକ୍ଷା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଆର୍ଥିକ ଉନ୍ନତି ଏବଂ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି। ଏହା ଶହୀଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାଏକଙ୍କ ଆଦର୍ଶର ସମ୍ମାନ କରି ଜାତୀୟ ଉନ୍ନତିରେ ଅବଦାନ ଦେବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବଦ୍ଧ/ ପ୍ରୟାସ କରିବ ।

 କାର୍ଯ୍ୟ ପନ୍ଥା 

ନନ୍ଦପୁର ବ୍ଲକର ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବା, ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା, ହାନିକାରକ ସାମାଜିକ ପ୍ରଥା ଦୂର କରିବା ଏବଂ ଶିକ୍ଷା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଜୀବିକା ସୁଯୋଗ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା।

ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ

ଏକ ସ୍ୱାଧୀନ, ଶିକ୍ଷିତ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଭାବରେ ସଜୀବ ଆଦିବାସୀ ସମାଜ ଯେଉଁଠାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ମାନ୍ୟତା, ସମାନତା ଏବଂ ସମ୍ମାନ ସହିତ ବାସ କରିବେ।

ଲକ୍ଷ୍ୟସମୂହ

1.      ହାନିକାରକ ପ୍ରଥା ଦୂର କରିବା: ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ, ଅପଚୟକାରୀ ମୃତ୍ୟୁ ସଂସ୍କାର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପଛୁଆ ପରମ୍ପରାଗୁଡିକୁ ଦୂର କରିବା।

2.  ଶିକ୍ଷା ପ୍ରସାର: ସମସ୍ତ ଆଦିବାସୀ ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ 100% ସାକ୍ଷରତା ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ଗୁଣବତ୍ତା ଶିକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା।

3.  ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ଉନ୍ନତି: ସମସ୍ତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ପାଇଁ ସହଜଲଭ୍ୟ ଏବଂ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ପ୍ରଦାନ କରିବା।

4.  ଜୀବିକା ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି: ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ଏବଂ ସମ୍ବଳ ପରିଚାଳନା ମାଧ୍ୟମରେ ଜୀବନ  ଜୀବିକା ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବା।

5.  ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ: ଶିକ୍ଷା, ଦକ୍ଷତା ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଏବଂ ନେତୃତ୍ୱ ସୁଯୋଗ ମାଧ୍ୟମରେ ଲିଙ୍ଗ ସମାନତା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା।

6.  ସଂସ୍କୃତି ସଂରକ୍ଷଣ: ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତି, ପରମ୍ପରା ଏବଂ ଭାଷାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ପ୍ରଚାର କରିବା।

7.      ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ବିକାଶ: ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଶିକ୍ଷା, ଜୀବିକା ଏବଂ ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଏକ 20-ବର୍ଷୀୟ ବିକାଶ ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ବୟନ କରିବା।

1.      ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ ଦୂର କରିବା:

o ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ଅତିପ୍ରାକୃତିକ ବିଶ୍ୱାସର କ୍ଷତିକାରକ ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ଅଭିଯାନ ଚଳାଇବା।

o ସ୍ଥାନୀୟ ନେତା ଏବଂ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗଦାନ କରି ଯୁକ୍ତିସଙ୍ଗତ ଚିନ୍ତାଧାରା ପ୍ରଚାର କରିବା।

2.  ମୃତ୍ୟୁ ସଂସ୍କାରରେ କପଡା ବନ୍ଦ:

o ମୃତ୍ୟୁ ସଂସ୍କାର ସମୟରେ  କପଡା ଦେବାର ପ୍ରଥା ବଦଳରେ ଶୋକାକୁଳ ପରିବାରକ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଦେବାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା।

o ଶୁଦ୍ଧି / ଦଶା କାର୍ଯ୍ୟ କ୍ରୋମ ବନ୍ଧ କରି ସାଧାରଣ ଭାବରେ ୩ ଦିନରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସାରିଦେବା।

3.  ଯୌବନାରମ୍ଭ ସଂସ୍କାର ( Maturity Ritual) ବନ୍ଦ:

o ଅତ୍ୟଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚଯୁକ୍ତ ଏବଂ ଅନାବଶ୍ୟକ ଯୌବନାରମ୍ଭ ସଂସ୍କାରକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା।

o ସାଧାରଣ ଏବଂ ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ ପରମ୍ପରାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା।

4.  ମଦ୍ୟପାନ ବନ୍ଦ:

o ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ପରିବାର ଏବଂ ସମାଜ ଉପରେ ମଦ୍ୟପାନର ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ସଚେତନ  ଅଭିଯାନ ଚଳାଇବା।

o ମଦ୍ୟପାନ ଆଦତରେ ପଡ଼ିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ସହାୟତା ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନ କରିବା

ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ପରମ୍ପରା ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ:

• ଆଦିବାସୀ ପରମ୍ପରା ଉତ୍ସବ  ଆୟୋଜନ କରି ସଂସ୍କୃତିକ ଉତ୍ସବ ପାଳନ।

• ଆଦିବାସୀ ଭାଷା, କଳା ଏବଂ ଲୋକସାହିତ୍ୟର ଲିପିବଦ୍ଧ କରି ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା।

୨୦ ବର୍ଷିୟ ବିକାଶ ଯୋଜନା:

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ

ଶିକ୍ଷା

ଜୀବନ ଜୀବିକା

ଆର୍ଥିକ ସ୍ୱାଧୀନତା

ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ

ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ ଦୂର କରିବା:

ସହିଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାଏକ ଆଦିବାସୀ ସେବା ମଞ୍ଚ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରଖିବ।